Takım Çeliklerinde Alaşım Elementlerinin Kullanımı

Günümüzde oldukça fazla kullanılan çelik alaşım yönünden, % 0,2 ile % 2,1 oranlarında değişiklik gösteren karbon miktarı bileşimi ve demir elementinin bir araya gelmesiyle ortaya çıkan bir alaşımdır. Çelikler bazen sadece karbonlu olabilir. Çeşitli özelliklerin oluşması içinde bazı alaşım elementleri içinde barındırır. Çeliğin içinde bulunan alaşım miktarı çeliğin yüksek veya düşük alaşıma sahip olduğunu gösterir. Bununla beraber çeliğin içinde bulunan karbon miktarı çeliği sınıflara ayırır.

 Her alaşım elementi çelik üzerinde farklı bir etkiye sahiptir. Krom, fosfor, nikel, vanadyum ve karbon gibi alaşım elementlerinin çelik üzerinde birbirinden farklı etkisi bulunur.

 Karbonun Çelik Üzerindeki Etkisi

 Çelikte sert alaşımlar ortaya çıkaran bir elementtir. Karbon oranında artış olduğu her an, çeliğin sıcak durumda sertlik ve çekme direncini arttırmayı sağlar. Bununla beraber esnekliğini, dövülme ve kaynak edilme, kesilme gibi özelliklerini zayıflatır.

 Silisyum’un Çelik Üzerindeki Etkisi

 Her çelikte silisyum elementi yer alır. Silisyuma sahip olan çelikler, bileşiminde %0,40 oranında silisyum elementine sahip olan çeliklere denilir. Silisyum elementi, çelik dökümlerde mekanik direnci ve özgül ağırlığı arttırmaya yarar. Çelikte olduğu zaman esneklik bu durumdan olumsuz bir şekilde etkilenir.

 Molibden Elementinin Çelikte Ortaya Çıkardı Etki Nedir?

 Molibden elementi çeliğin çekme dayanıklılığını özellikle ısılara karşı dayanıklılığını büyük bir ölçüde arttırır. Yüksek molibdene sahip olan çeliklerin dövülmesi oldukça zordur. Krom ile beraber çok daha fazla kullanılır. Bu alaşımlı çelikler krom ve nikel ile birlikte kullanıldığı zaman akma ve çekme direnci değerlerini artırır. Molibden elementi güçlü bir karbürü ortaya çıkardığından, sıcak iş çeliklerinde, paşa dayanıklı olan çeliklerde, ısıya dayanıklı olan çeliklerin imalatı için kullanılır.

 Malzemenin tokluğunu ve sürekliliğini büyük oranda azaltan element olduğu için kükürt istenmez. Kükürt kaynaklanabilirliği olumsuz olarak etkiler. Kükürt demirle birleştiği zaman FeS fazını ortaya çıkarır. Ortaya çıkan bu faz düşük ergime sıcaklığı içerdiği için haddeleme sıcaklığında ergileyerek sıcak kırılganlığını ortaya çıkarır.

 Alaşımlı Soğuk İş Çelikleri Nedir? Kullanım Alanları Nelerdir?

 Sıcaklık bakımından 200° sıcaklığın altında çalışmaya uygun olan alaşımlı takım çeliği grubuna alaşımlı soğuk iş çelikleri denir. Soğuk iş takımları genelde şu alanlar için kullanılır;

-Kesme takımlarında,

-Delme zımbalarında

-Kazıma, sıyırma ve kırma bıçaklarında

-Çekme ve kabartma takımlarında

-Derin çekme ve sıvama takımlarında

-Kağıt ve plastik kesme takımlarında

-Tahta testereleri ve makine bıçaklarında,

-Soğuk iş takımları sıklıkla kullanılır. Alaşımlı soğuk iş çelikleri bu alanlarda kullanılır.

 Takım Çelikleri Nasıl Üretilir?

 Takım çelikleri oldukça farklı teknolojik ekipmanlar ile üretilir. Dünya üzerinde takım çeliğinin büyük bir bölümü hurdadan ergitme yöntemiyle, kalanları ise cevherden ortaya çıkarılan ingotların ergitilmesi ile yapılır. Takım çelikleri üretildiği zaman ilk önce ergitme işlemi yapılır.

 Ergitme işlemi yapıldıktan sonra da refine işlemine geçilir. Elektrik arg ocaklarında ergitme işlemi dediğimiz işlem yapılır. Burada vakum oksijen dekarburizasyon işlemi de yapılır. Bunda amaç malzemede yer alan kükürt ve fosforu atmaktır. Hedeflenen kimyasal analize gelindiği zaman seri bir şekilde kalıplara sıvı bir metal dökülür ve cüruf bu şekilde üste çıkar.

 Bu takım çelikleri içermiş oldukları karbon oranlarına göre düşük karbona sahip çelikler, orta karbona sahip olan çelikler, yüksek karbona sahip olan çelikler ve yüksek karbonlu takım çelikleri olarak farklı sınıflara ayrılırlar.

 Görmüş olduğunuz gibi takım çelikleri hakkında yer alan bütün detaylı bilgiler bu şekilde sıralanmaktadır. Birbirinden farklı takım çelikleri bulunur. Bu takım çeliklerinin özellikleri ise birbirinden farklıdır. Her takım çeliği farklı gruplara ayrılmıştır.